AC Motor arıza tespiti, bakımı ve tamir aşamaları;
AC Motor EGE SERVOYA geldiğinde sargı, rotor, stator, mil, rulman gibi tüm mekanik kısımlar, rulman kapakları, fan, klemens, iç ve dış temizliği vb. kontrol edilir. Motordaki sargı yanıklığı, çatlak, kırık ve arızalar ustalarımız tarafından tespit edilir. Motorun içinde bulunan yanık sargı telleri sökülürken bobin parçalanmadan tam olarak çıkarılır ve kalıp ölçüleri alınır. Daha sonra mikrometre ile telin çapı ölçülür (Bu ölçülere göre yeni tel, kalıplarda sipir sayılarına göre sarılarak hazırlanır). Teller, içinde bulunduğu stator oluklarından çıkartıldıktan sonra stator oluklarına ve motora basınçlı hava tutularak motorun iç ve dış temizliği yapılır. Rulmanların bakım ve kontrol ve değiştirilmesi gerçekleştirilir
Temizlenmiş olan statora, yalıtımı sağlayan pressbantlar dikkatle yerleştirilir. Stator olukları kenarlarında metal çapaklar varsa bunlar eğe yardımı ile düzeltilir. Kalıplarda ölçülere göre hazırlanmış olan bobin, kalıptan çıkarılır ve pressbantlanmış stator oluklarına dikkatle yerleştirilir. Bobin tellerinin kirlenmemesi, ezilmemesi ve hasar görmemesi için plastik çekiç kullanılır.Ege Servoda motorlara bakır olarak H Sınıfı 200 Dereceye dayanıklı emaye bobin teli kullanılmaktadır. Gerilim darbelerine maruz kalan ve yüksek ısıda çalışan motorlara, 220 Dereceye dayanıklı Bemterm-ex Kavi HC sınıfı özel kaplamalı emaye bobin teli kullanılmaktadır. Tellerin üzerine geçirilen INCESA Texpol H Especial , 220 C 5000V ‘a dayanıklı kırmızı makaron ve SCS Silicon Rubber (-60C – +250C) ‘dır.
Motor vernikleme yapılmadan önce, sarımı tamamlanan motor özel cihazlarımızla teste tabi tutulmaktadır. Bu testler:
- Açık sargı bobin hata testi
- Faz açısı ve balansı
- Empedans
- Akım
- Frekans
- İzolasyon
- Rotor (Kısa devre çubuklarında kırık veya çatlak, Hava boşluğu, Döküm boşluğu)
Testleri olmak üzere 7 aşamalı testten oluşmaktadır. Bu testler yapılarak motorun kondisyonu takip edilir ve motor hakkında rapor çıkartılır. Empedans ölçümünün temelini oluşturduğu test sistemi sayesinde fazlar arasında, sipirler arasında ve faz-toprak arasında kısa devre olup olmadığı, rotor sorunları, rotor kısa devre çubuklarında problem olup olmadığı veya rotor döküm gövdesinin durumu kontrol edilir. Hangi elektriksel arızanın ne boyutta olduğu tespit edilerek, rapor alınır. Sarımı tamamlanan motorların sarım testi yapıldıktan sonra, yüksek ısıya ve gerilim darbelerine dayanıklı fırın verniği ile, motorun çalışma yapısına göre ısı derecesi yüksek olan motorlarda 70C den 140C ye kadar fırınlama yapılır. Hava kurumalı + fırın verniği veya yüksek voltaj motorlarına kullanılan karışımlı vernik ile ısıtılıp vernikleme yapılmaktadır.
DC Motor Tamiri
EGE SERVO DC Motor Tamiri ve Bobinaj Servisimizde motorunuz görsel olarak incelenir. Gövdesinde , Kaplin, Mil , Klemens vb. yapıları incelenerek durum tespiti yapılır ve bulgular kayıt edilir. Kaplin/kasnak 120 açılı çektirme makinesi ile çektirilir. Toleransı sıkı olan kaplin/kasnak ‘larda malzemeye zarar vermemek için oksijen kaynağı yapılarak ısı ile de montaj gerçekleştirilir. Kömürler sökülür ve gereksinim olması durumunda kömür hamili de monte edilir. Kapak ve rulman toleransları ve mil ile kaplin/kasnak toleransları iç ve dış çap mikrometreleri ile ölçülerek mekanik ekspertiz formuna kaydedilir.
Sağlam olan sargıların izolasyonu megger aleti ile ölçülür ve elektrik ekspertiz formuna kaydedilir. İzolasyon düşük ise enerji kabloları klemens bağlantılarından sökülür ve yalıtım düşüklüğünün nerden kaynaklandığı tespit edilir. Isıölçer ve ısıtıcıların avometre ile ölçülerek direnç kontrolleri yapılır.
DC Motor Sarımı dikkat gerektiren bir işçilik ile yapılmalıdır. Yuvarlak tel ve fazlaca spirlilerde bobin hazırlamada kullanılan makara, gerdirme, kalıp ve sarma makineleri ile sarımı yapılır. Lama teller uygun uzunlukta kesilir ve uçlarındaki emayeler kazılarak temizlenir. Kesilen teller hususi biçim makinesinde bükülür. Yuvarlak telli endüvilerde bobinler oluklara atılırken nüveye temas ederek emayesi çizilmemesi için bobin telleri oluklara polyester kılavuzlar eşliğinde indirilir.
Lama tellerde olukların ağzı açık olması sebebi ile presbant kenarları oluk dışına taşacak şekilde hazırlanarak nüveye temas etmeden bobinler direk presbant ile oluk içine indirilir. Sargı uçları gümüş kaynak ile kutuplanmaya uygun olarak birbirine bağlanır yumuşak telli pvc kaplı uygun kesitte bakır kablo ve üstüne silikon makaron geçirilerek klemense ve fırça tutucular ve uçları pabuçlanır.
Sargılar fırından çıkartılarak sıcak durumda iken daldırma ve püskürtme yöntemi ile uygulanan fırın kurumalı vernik ile verniklenir. Bu yöntem ile sargı içine kadar verniğin yayılması sağlanır. Vernik kuruduktan sonrasında kalıntıları nüve üstünden temizlenir. Sargıların megger ile yalıtım testleri yapılır. Manyetik sensörler ile uyarı sargılarının kutuplanmaları kontrol edilir.
Sarımı yapılmayan sargılar ve motor parçaları hususi yıkama kabininde basınçlı sıcak su deterjan ve solvent ile temizlenir. Temizlik sonrası sargılar sarım meydana getirilen motorlara uygulanan fırınlama işlemi yapılır ve fırın sonrası koruyucu vernik ile verniklenir. Var ise bileziklerin tornası yapılarak ovalitesinin %2 seviyelerine getirilir ve yüzeyi taşlanarak yüzey pürüzlülük değerleri 1,25-1,75 mikrometre aralığına getirilir. Bozuk olan yatak bölgeleri ve flanşlar burçlama yöntemiz ile onarılır ve mikrometre ile toleransında olup olmadığı denetim edilir. Kapaklar monte edilerek tüm civatalara gevşemeyi önleyici yaylı rondela takılarak uygun tork ile sıkılır.
EGE SERVO DC MOTOR TEST AŞAMALARI;
1. Sargıların megger ile yalıtım testi yapılır.
2. İkaz sargısının DC direnci ölçülür.
3. Destek kutup kontrol aleti ile kutup ve bağlantı doğruluğu tespit edilir.
4. Yansız ayar aleti ile kömür hamilinin etkisiz bölgesine ayarı yapılır.
5. DC Motor Tamiri için Motor nominal voltajında döndürülerek akım, gerilimleri kayıt edilir. Kollektör yüzeyi kömür alıştırma ve kollektör yüzeyi taşlama taşları ile temizlenir.
6. Motor 4 bölge ve 2 bölge sürücü sistemi ile karşıt yük oluşturan generatöre kardan şaftı ile bağlanarak yüklenir. Bu durumda motorda olabilecek arklanmalar denetim edilir.
7. Motor nominal devrinde dönerken yataklardan titreşim ölçümü yapılarak titreşim analizi , denge kontrolü yapılır ve rulman performansları ölçülür.
8. Rulman kulaklığı ile rulmanların sesi dinlenir.
9. 30 dk sonrası yatak sıcaklıkları ölçülerek denetim edilir.